14 Kasım 2024 tarihli Resmî Gazete ‘de yayımlanan Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değişiklik yapılan kanunlar aşağıdaki gibidir;
İcra İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
1)İcra ve İflas Kanununun 111/b maddesinin 4.fıkrasında yapılan değişiklikle; elektronik ortamda açık artırma suretiyle yapılan satışlarda teklifler arasındaki farkın satışa çıkarılan malın muhammen kıymetinin binde beşinden ve her halde bin Türk lirasından az olamayacağı hükmü getirilmiştir.
2) İcra ve İflas Kanununun 111/b maddesinin 6. fıkrasında yapılan değişiklikle açık artırma süresinin son on dakikası içinde yeni bir teklifin verilmesi halinde açık artırmanın bir defaya mahsus olmak üzere on dakika uzatılacağı hükmü, üç dakika olarak değiştirilmiş ve uzama süresi içinde yeni bir teklif verilmesi halinde sürenin her yeni teklifin verilmesinden itibaren üç dakika uzayacağı, uzama süresinin toplamının bir saati geçemeyeceği, bir saatlik sürenin Adalet Bakanlığının kararıyla kısaltılabilip uzatılabileceği veya kaldırılabileceği ve bu kararların Bakanlığın resmi internet sitesinde duyurulacağı düzenlenmiştir.
3)Kanunun Ek 1. maddesinin 1.fıkrasında yer alan on ibaresi bin şeklinde değiştirilmiş ve maddeye yeni bir fıkra eklenmiştir. Yeni eklenen fıkra ile istinaf ve temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan parasal sınırda yeniden değerleme nedeniyle meydana gelen artışın, bölge adliye mahkemesinin kaldırma veya Yargıtay’ın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlar hakkında uygulanmayacağı bu hallerde ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırların esas alınacağı düzenlenmiştir.
Avukatlık Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Adli yardım bürolarının gelir ve giderlerinin düzenlendiği 180. maddesinin 4. fıkrasında değişiklik yapılmıştır. Değişiklikten önce Türkiye Barolar Birliği tarafından barolara paylaştırılacak adli yardım ödeneği birden fazla baronun bulunduğu illerde, her beş bin nüfus için tespit edilecek toplam puanın yüzde kırkı o ilde bulunan barolar arasında eşit olarak, kalanı ise o ilde levhaya kayıtlı toplam avukat sayısına bölündükten sonra elde edilen rakamın her baronun üye sayısına çarpımı sonucu elde edilecek puana göre dağıtılmaktayken değişiklik sonrası yüzde kırk olan oran yüzde otuza düşürülmüştür.
Yükseköğretim Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavını düzenleyen Yükseköğretim Kanununun Ek 41. maddesinde yapılan değişiklikle hukuk mesleklerine giriş sınavı ve idari yargı ön sınavına girecek ilgililerin Sosyal Güvenlik Hukuku, Milletlerarası Hukuk, Milletlerarası Özel Hukuk, Genel Kamu Hukuku alanlarından da sorumlu olacakları düzenlenmiş ve sınavlardaki soru sayısı yüzden yüzyirmiye yükseltilmiştir.
Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun Ek 1. maddesinde yapılan değişiklikle tek hakimle çözümlenecek davalara ilişkin 7. maddesindeki parasal sınırların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere, önceki yılda uygulanan parasal sınırların, o yıl için Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca Maliye Bakanlığınca her yıl tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılmasından vazgeçilerek; her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılması düzenlenmiştir.
Tek hakimle çözümlenecek davaların belirlenmesinde dava tarihindeki, miktar artırımı yapılan hallerde ise artırımın yapıldığı tarihteki parasal sınır esas alınacaktır.
Hâkimler ve Savcılar Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Adalet müfettişlerinin görev ve yetkilerine ilişkin hükümler, Anayasa değişiklikleri dikkate alınarak yeniden düzenlenmiştir.
Karayolları Trafik Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun Ek 14. maddesinde yapılan değişikliklerle; buluntu olması nedeniyle veya bu Kanun hükümleri gereğince trafikten men edilerek alıkonulan, ancak sahipleri tarafından altı ay içinde teslim alınmayan veya aranmayan araçların;
Hazinece satılması halinde bu araçların sicilinde bulunan satılamaz, devredilemez, haciz, ihtiyati haciz, rehin gibi şerhler için ilgili kurumlara, bu araçların satılacağı hususu bildirileceği ve satış işlemlerine başlanacağı, araçların üzerinde bulunan tüm şerhlerin ayrıca bir işleme gerek olmaksızın, satış tarihinden itibaren kalkmış sayılarak varsa tescil kayıtları buna göre düzeltileceği,
İşlem yapılacak aracın tanıtımına yarayan şasi ve/veya motor seri numaralarının bulunmaması veya düşmüş olması ya da tamir veya tadil gibi nedenlerle silinmiş yahut tahrip edilmiş olması durumunda bu eksikliklerin satış işlemini gerçekleştirecek kurum tarafından ilgili mevzuat kapsamında tamamlanarak aracı satışa hazır hâle getirileceği, aracın tescil kaydındaki haciz, ihtiyati haciz, rehin gibi şerhler satış sonrasında satış bedeli üzerinde devam edeceği,
Satış konusu aracın vergi, ceza veya prim gibi borçlarının satıştan önceki sahibine ait olacağı ve mülkiyetin yeni sahibine tüm borç ve yüklerinden ari olarak geçeceği,
Satış kapsamında dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla muhafaza ve satış için yapılan giderlerin, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair giderlerin ve vergi, resim veya harç gibi malın aynından kaynaklanan alacakların ödenmesinden sonra kalan tutarın tüm alacaklıların alacağını karşılaması hâlinde hak sahiplerine Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ve İcra ve İflas Kanunu hükümleri çerçevesinde dağıtılacağı ve bakiye bir tutar bulunması halinde bu tutarın kamu bankalarında nemalandırılacağı ve satıldığı tarihten itibaren beş yıl içinde müracaat edilmesi halinde nemalarıyla birlikte hak sahiplerine ödeneceği, beş yıl içinde herhangi bir müracaatın olmaması halinde bedelin Hazineye irat kaydedileceği,
Satış kapsamında dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla muhafaza ve satış için yapılan giderler, aracın tanıtımına yarayan numaraların tespitine ve tamamlanmasına dair giderler ve vergi, resim veya harç gibi malın aynından kaynaklanan alacaklar ödendikten sonra kalan tutarın tüm alacaklıların alacağını karşılamaya yetmediği hallerde ise sıra cetveli yapılmak üzere ilgili kuruma gönderileceği düzenlenmiştir.
Türk Medenî Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
1)Kanunun 286. Maddesinde yapılan değişiklikle soybağının reddi davasını açma hakkı anne ve çocuğa da tanınmıştır.
2)Kanunun soybağının reddi davasındaki hak düşümü sürelerini düzenleyen 289. Maddesine annenin doğumdan, çocuğun ise ergin olduğu tarihten başlayarak bir yıl içinde davayı açabileceği düzenlenmiştir.
3)Diğer ilgililerin dava açma hakkını düzenleyen 291.maddesi ile dava açma süresinin geçmesinden önce kocanın ölmesi veya gaipliğine karar verilmesi ya da sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybetmesi hallerinde baba olduğunu iddia eden kişinin, kocanın altsoyu, anası veya babasının, doğumu ve kocanın ölümünü, sürekli olarak ayırt etme gücünü kaybettiğini veya hakkında gaiplik kararı alındığını öğrenmelerinden başlayarak bir yıl içinde soybağının reddi davasını açabileceği düzenlenmiştir.
4)Kanunun 314.maddesinin Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 4.fıkrası yeniden düzenlenerek; ayırt etme gücüne sahip olmayan küçüklerin nüfus kaydına, birlikte evlat edinmede ana ve baba adı olarak evlat edinen eşlerin adları; tek başına evlat edinmede ise ana veya baba adı olarak evlat edinenin adının yazılacağı, evlat edinilen diğer kişiler hakkında da talepleri halinde bu hükmün uygulanacağı belirtilmiştir.
Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanuna 35/A maddesi eklenerek istinaf incelemesi için dosya kendisine gönderilen ilgili hukuk dairesinin bir ay içinde yapacağı ön inceleme sonucunda iş bölümü bakımından kendisini görevli görmez ise gerekçesiyle birlikte dosyayı görevli olduğu kanısına vardığı ilgili hukuk dairesine gönderebileceği, bir aylık sürenin bitiminden veya duruşma günü verildikten sonra dosya hakkında gönderme kararı verilemeyeceği,
Gönderme kararı üzerine dosya kendisine gelen hukuk dairesinin ise iki haftalık kesin süre içinde yapacağı ön inceleme sonucunda görevli olmadığı kanaatine varırsa, varsa geçici hukuki koruma tedbirlerine dair talepler hakkında da karar vermek suretiyle dosyayı hukuk daireleri başkanlar kuruluna gönderebileceği, kurul tarafından yapılan ön inceleme sonunda verilen iş bölümüne ilişkin karar kesin olduğu düzenlenmiştir.
Türk Ceza Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
1)Kanunun 73.maddesinin 2.fıkrasına yapılan ekleme ile soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan hakaret suçunda şikayet süresinin her ne suretle olursa olsun fiilin gerçekleştiği tarihten itibaren iki yılı geçemeyeceği düzenlenmiştir.
2)Kanunun önödemeye ilişkin 75. maddesine hakaret suçu da eklenmiştir.
Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
1)Kanunun 253. maddesinde yapılan değişiklikle hakaret suçunun fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde uzlaştırma yoluna gidilemeyeceği düzenlenmiştir. Uzlaşmaya tabi suçlarda ise uzlaşma teklifine cevap süresi üç günden yedi güne çıkarılmıştır.
Maddede ayrıca uzlaşmanın sağlanması halinde, uzlaşma anında tespit edilemeyen veya uzlaşmadan sonra ortaya çıkan zararlar hariç, soruşturma konusu suç nedeniyle tazminat davası açılamayacağına yönelik düzenleme yapılmıştır.
Uzlaştırmacıların hukuk fakültesi mezunları arasından seçileceği, kanunun yürürlüğünden önceki uzlaştırmacıların mevcut haklarının korunacağı düzenlenmiştir.
2)Kanunun 254. Maddesinde de değişikliğe gidilerek uzlaşma halinde edimin yerine getirilmesinin ileri tarihe bırakılması, takside bağlanması ya da süreklilik arz etmesi halinde durma kararı verileceği ve uzlaşma gereklerinin yerine getirilmemesi halinde mahkemece yargılamaya kaldığı yerden devam edileceği düzenlenmiştir.
Çocuk Koruma Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun 33. Maddesinde yapılan değişiklikle sosyal çalışma görevlilerinin mahkemeler yerine Adli Destek ve Mağdur Hizmetleri Müdürlüklerine atanması düzenlenmiş ve Çocuk Koruma Kanununda düzenlenen tedbirlerin uygulanması için görevlendirilen sosyal çalışma görevlilerine yapılacak ödemelerin bağlı oldukları kurum tarafından karşılanması ve bu kapsamda görev alan sözleşmeli personele de ödenek verilmesi sağlanmıştır.
Vakıflar Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun 77. Maddesinde yapılan değişiklikle Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Genel Müdürlüğün idare ve temsil ettiği mazbut vakıflar, yargı harçlarından ve teminat gösterme zorunluluğundan muaf tutulmuştur.
Vakıf kültür varlıklarının, restorasyon veya onarım karşılığı kiralama işlemleri, ceza ve ihalelerden yasaklama hükümleri hariç Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmadığı ve vakıf kültür varlıklarının restorasyon veya onarım karşılığı kiralama işlemlerine ilişkin usul ve esasların yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiştir.
Hakimler ve Savcılar Kurulu Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanuna ek 3. madde ve Cetvel eklenerek Hakimler ve Savcılar Kurulu ile Anayasa Mahkemesi kadrolarına ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun parasal sınırları düzenleyen Ek 1. Maddesinde yapılan değişiklikle, yeniden değerleme oranı sonucunda tespit edilen rakamda 10-TL değil, 1.000-TL’yi aşmayan kısımların dikkate alınmayacağı öngörülmüştür. İstinaf ve temyiz kanun yoluna başvuruda esas alınan parasal sınırda yeniden değerlemeyle meydana gelen artışın, bölge adliye mahkemesinin kaldırma veya Yargıtay’ın bozma kararları üzerine yeniden verilen kararlar hakkında uygulanmayacağı ilk karar tarihinde geçerli olan parasal sınırların esas alınacağı hükmü getirilmiştir.
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
1)Kanunun 17/B ve 18/B maddelerine eklenen fıkralar ile; anlaşma belgesinin veya taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin anlaşma belgesinin taraflarından birinin, icra edilebilirlik şerhi verilmesinden sonra tapu müdürlüğünden tescil talebinde bulunabileceği, Tapu müdürlüğünce taşınmaza ilişkin mevzuatta öngörülen gerekli inceleme ve değerlendirme yapıldıktan sonra resmi senet düzenlenmeksizin tescil talebi yerine getirileceği düzenlenmiştir.
2)Kanunun 18/A maddesinde yapılan değişiklikle arabuluculuk toplantısına katılmayan tarafın davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulması değiştirilerek ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulacağı düzenlenmiştir. Bu durumda ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen vekalet ücretinin yarısına hükmedileceği düzenlenmiştir.
3)Kanunun 20. Maddesinde yapılan değişiklikle mesleğinde yirmi yıl kıdeme sahip olanların arabuluculuk sınavından muaf tutulacağı düzenlenmiştir.
İş Mahkemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler
Kanunun 3. Maddesinde yapılan değişiklikle dava şartı arabuluculukta arabuluculuk toplantısına katılmayan tarafın davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulması değiştirilerek ödemekle yükümlü olduğu yargılama giderlerinin yarısından sorumlu tutulacağı düzenlenmiştir. Bu durumda ayrıca bu taraf lehine Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen vekalet ücretinin yarısına hükmedileceği düzenlenmiştir.
